لاپاراسکوپی یک شیوه از جراحی می باشد که در این جراحی، جراح بدون شکافتن قسمت گسترده ای از شکم بیمار به قسمت مورد نظر دسترسی پیدا می کند. در واقع این عمل جراحی توسط ایجاد چند شکاف به روی شکم و فرستادن ابزار به قسمت مورد نظر انجام می شود. این ابزار ها، به جراح این امکان را می دهد که از طریق بیرون شکم جراحی را انجام دهد. گاهی نیز هنگام استفاده از جراحی هیستروسکوپی نیاز است که از لاپاراسکوپی استفاده شود.

ابتدا جراح قسمت های داخلی بدن را با استفاده از دوربینی که داخل شکم قرار دارد بررسی می کند. این دوربین بسیار کوچک است. در واقع یک میله می باشد که داخل آن لنز های کوچک با وضوح بالا قرار  دارد و تمام تصاویر را بر روی مانیتور نمایش می دهد.  این دوربین به جراح کمک می کند تصاویر داخل شکم را به صورت واقعی و با اندازه های بزرگتر و دقیق تر مشاهده نماید.

همانطور که می دانید داخل شکم تاریک بوده و در صورت عدم وجود نور دوربین ها قادر به گرفتن هیچ یک از تصاویر داخل شکم نمی باشند. بنابراین در کنار دوربین با استفاده از یک دستگاه نوری زردی را در داخل شکم قرار می دهند که با ایجاد روشنایی، اجزای شکم به راحتی با استفاده از دوربین ها قابل رویت می گردند.

همچنین تمام اجزای شکم روی هم قرار دارند و امکان دسترسی راحت برای جراح وجود ندارد . برای حل این مشکل مقداری گاز کربن دی اکسید وارد شکم می کنند که با وارد نمودن گاز CO2 و تنظیم فشار شکم برای حرکت راحت تر ابزار پزشکی آماده می شوند .

در طول جراحی از مایعاتی برای شست و شوی محیط داخل بدن استفاده می شود . این مواد وارد بدن می شود و سپس از نواحی و کنار اجزا بدن خارج می گردند . عملیات ورود و خروج مایعات با استفاده از لوله هایی که به دستگاه متصل هستند صورت می گیرد .

انواع لاپاراسکوپی

جراحی به روش لاپاراسکوپی معمولا برای درمان ۲ گروه از بیماری ها استفاده می شود .

• درمان بیماری های زنان و زایمان ، رفع مشکلات دستگاه تناسلی
• درمان بیماری های دستگاه گوارش

انواع جراحی هایی که توسط لاپاراسکوپی صورت می گیرد

در بسیاری از بیماری ها برای درمان از جراحی لاپاراسکوپی استفاده و می شود  مانند جراحی رفلاکس معده، جراحی آپاندیس، برداشتن طحال ، جراحی سنگ کیسه صفرا و … .

انواع درمان های جراحی لاپاراسکوپی

از لاپاراسکوپی برای درمان بسیاری از بیماری هایی چون برداشتن رحم و تخمدان، رفع چسبندگی رحم، جراحی بستن لوله های رحم و … استفاده می شود .

مراحل قبل از انجام لاپاراسکوپی

با توجه به نوع جراحی ، آمادگی های قبل آن متفاوت می باشد . در ادامه به برخی از این موارد اشاره خواهیم نمود :

در برخی موارد ممکن است قبل از انجام جراحی لاپاراسکوپی ، تصویر برداری صورت بگیرد .

بیمار بهتر است ناشتا باشد .

حتما قبل از جراحی داروهای مصرفی را به دکتر اطلاع داده تا در صورت ایجاد مشکل برا ی جراحی لاپاراسکوپی ، پزشک دستور قطع دارو را بدهد .

توجه داشته باشید که بعد از انجام جراحی اجازه راننده ندارید ، بنابراین همراه برای افرادی که جراحی لاپاراسکوپی انجام می دهند بسیار ضروری می باشد .

لاپاراسکوپی و درمان بیماری نازایی

نقش لاپاراسکوپی در تشخیص و درمان ناباروری نیز چشمگیر است. اگر تمام مراحل برای تشخیص نازایی را متخصص زنان و زایمان انجام داده باشد مانند بررسی کامل اسپرم ها ، تجزیه و  تحلیل تخمدان ها و … و مشکلات برطرف نشد از این روش استفاده می شود . معمولا بیمار در این شرایط دچار وجود نقض شدید در اسپرم می باشد ، یا تخمک گذاری خارج از تخمدان صورت گیرد در این صورت لاپاراسکوپی به درمان این بیماری کمک می کند .

به طور کلی برای درمان برخی بیماری ها مانند درد هنگام رابطه جنسی ، ناباروری غیر قابل درمان و غیر قابل توضیح ، مشکلات در تخمک گذاری و … از این روش استفاده می شود  .

مزایای جراحی لاپاراسکوپی

جراحی لاپاراسکوپی یکی از جراحی هایی می باشد که در بسیاری از بیماری ها کاربرد فراوانی دارد و در صورتی که به بهترین متحصص زنان در این حوزه مراجعه نمایید از مزایای این شیوه بهره مند خواهید گردید بدون اینکه عوارض خاصی را تجربه کنید. . در ادامه به معرفی مزایای استفاده  از جراحی لاپاراسکوپی می پردازیم :

• مهمترین مزایای جراحی لاپاراسکوپی عدم برش شکم در هنگام انجام جراحی می باشد. صدمه وارد نشدن به پوست یکی از مهم ترین ویژگی های این جراحی می باشد .
• یکی از مشکلات تمام بیماران بعد از انجام جراحی های مختلف درد بعد از جراحی می باشد. به همین دلیل در جراحی لاپاراسکوپی چون صدمه کمتری به بافت عصبی وارد می شود از انمام جراحی ، بیمار درد کمتری احساس می کند .
• دراین عمل مدت ریکاوری بسیار کوتاه تر از سایر روش ها می باشد .
• و …

معایب لاپاراسکوپی

باید توجه داشته باشید که جراحی لاپاراسکوپی یکی از جراحی های حساس می باشد و باید حتما توسط جراح و متخصص صورت گیرد در غیر این صورت ممکن است در هنگام انجام جراحی به اندام های داخلی شکم آسیب وارد شود .

همچنین ممکن است به دلیل اینکه در روش انجام جراحی لاپاراسکوپی ، برای انجام جراحی و امکان دسترسی راحت تر جراح از گاز استفاده می کند این گاز ممکن است بعد از جراحی موجب درد در ناحیه شکم بیمار شود .

وجود محدودیت در جراحی لاپاراسکوپی

افرادی که بیماری قلبی و عروقی دارند باید قبل از انجام جراحی لاپاراسکوپی بیماری آنها بررسی شود و در صورتی که پرشک تایید کند که جراحی برای بیمار خطری ندارد ، می تواند جراحی لاپاراسکوپی انجام دهد .

اگر شرایط جسمی بیمار مناسب نباشد و بدخیم باشد ، انجام جراحی لاپاراسکوپی برای اون توصیه نمی شود .

بهترین زمان برای انجام لاپاراسکوپی

انجام جراحی لاپاراسکوپی با دستور پزشک صورت می گیرد ولی بهتر است که ۵ روز بعد  از اتمام قاعدگی این عمل انجام شود .

انجام جراحی لاپاراسکوپی بهتر است یا عمل جراحی باز ؟

طبق تحقیقات صورت گرفته بر روی بسیاری از بیماران اگر شرایط انجام جراحی لاپاراسکوپی برای بیماران وجود داشته باشد این جراحی توصیه می شود . در این صورت ابتدا باید پزشک معاینه لازم را انجام دهد و بعد از تایید مناسب بودن شرایط جراحی لاپاراسکوپی برای بیمار ، اقدام به انجام این جراحی می نماید .

استفاده از جراحی لاپاراسکوپی در کشورهای اروپایی بسیار مورد توجه است .

جراحی لاپاراسکوپی ایمن است یا خیر ؟

دقت در انجام جراحی لاپاراسکوپی بسیار زیاد می باشد و به هیمن دلیل جراحی با روش لاپاراسکوپی بسیار ایمن می باشد . طبق آمار بدست آمده از بیمارانی که جراحی لاپاراسکوپی انجام داده اند ، احتمال عارضه به دلیل جراحی بسیار کمتر می باشد.

بسیاری از بیماری ها در چند سال گذشته که توسط جراحی لاپاراسکوپی انجام می شوند و کمترین عوارض را دارند ، مانند بیماری کیست تخمدان که یکی از بیماری های شایع در زنان است .

شرایط انجام جراحی لاپاراسکوپی

از مزایای دیگری که هنگام استفاده از جراحی لاپاراسکوپی بسیار کاربرد دارد ، در دختران جوانی است که دچار کیست تخمدان می باشند . این افراد برای درمان بیماری خود می توانند جراحی لاپاراسکوپی انجام دهند و به دلیل اینکه شکم آن ها درهنگام جراحی برش داده نمی شود برای همین در زایمان های طبیعی آن ها مشکلی ایجاد نمی شود .

کاندیدای مناسب جراحی لاپاراسکوپی

این افکار غلط وجود دارد که همه بیماران کاندید مناسبی برای انجام جراحی لاپاراسکوپی می باشد در صورتی که برای انجام جراحی لاپاراسکوپی باید تمام شرایط بیمار به خوبی بررسی شود . برای همین برای تشخیص شرایط لازم جراحی لاپاراسکوپی بهتر از به جراح و متخصص ماهر مراجعه کنید .

جراحی لاپاراسکوپی یکی از جراحی هایی می باشد که در آن داخل شکم بیمار پر از گاز می شود. بنابر این تاثیر بدی به روی ریه و قلب بیمار دارد . بیمارانی که مشکل ریوی و یا قلبی دارند برای انجام جراحی لاپاراسکوپی حتما متخصص تایید نماید و یا از همان جراحی باز استفاده شود .

گاهی برای بیمارانی که دچار خونریزی هستند انجام جراحی لاپاراسکوپی توصیه نمی شود .

اندومتریوز (en-doe-me-tree-O-sis) اختلالی است که در آن آندومتر، بافتی که داخل رحم را می پوشاند، در خارج از رحم جایی که به آن تعلق ندارد رشد می کند. اندومتریوز اغلب در ناحیه تخمدان ها، روده یا بافت پوشاننده ناحیه لگن رشد می کند. در موارد نادر، بافت آندومتر ممکن است فراتر از ناحیه لگن رشد کند. بافت آندومتر جابجا شده به عملکرد طبیعی خود در داخل رحم ادامه می دهد. با هر سیکل قاعدگی غلیظ می شود، تجزیه می شود و خونریزی می کند. بدون هیچ راهی برای خروج از بدن، این بافت جابجا شده به دام می افتد. با گذشت زمان، بافت اطراف ممکن است تحریک شود، بافت اسکار و چسبندگی ایجاد شود. در طول دوره ماهانه دیواره داخلی رحم ریزش می کند. اما در زنان مبتلا به اندومتریوز، آندومتر در خارج از رحم، روی سطح مثانه و روده و در اطراف اندام های لگن شروع به رشد می کند. در نتیجه، زنان مبتلا به اندومتریوز علائمی را تجربه می‌کنند که می‌ تواند از شدت درد تا درد ناتوان‌ کننده متغیر باشد.

علائم رایج آندومتریوز

• درد دائمی مبهم تا شدید لگن ناشی از التهاب
• گرفتگی
• مشکلات گوارشی، مانند اسهال یا حالت تهوع
• قاعدگی های سنگین
• درد هنگام رابطه جنسی
• ادرار دردناک
• ناباروری یا مشکل باردار شدن

آندومتریوز چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک می تواند با گوش دادن به شرح حال علائم بیمار و انجام یک معاینه فیزیکی، تشخیص اولیه را بدهد. اما برای اطمینان ۱۰۰ درصدی، باید جراحی کم تهاجمی را انجام داد و از ضایعات آندومتر یا بافت هایی که توسط بیماری آسیب دیده اند بیوپسی انجام دهد.

علت آندومتریوز ناشناخته است، اما ما می دانیم که ژنتیک می تواند نقش مهمی داشته باشد. به عنوان مثال، اگر مادر، خواهر یا عمه زنی مبتلا به اندومتریوز باشد، فرد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن است. برخی از مطالعات همچنین ادعا می کنند که عوامل محیطی مانند آلاینده های موجود در جو نیز بر ایجاد آندومتریوز تأثیر می گذارد. با این حال، هنوز نتایج قطعی مشخص نیست.

آندومتریوز چگونه تشخیص داده می شود؟

متخصص زنان می تواند با گوش دادن به شرح حال علائم بیمار و انجام یک معاینه فیزیکی، تشخیص اولیه را بدهد. اما برای اطمینان ۱۰۰ درصدی، باید جراحی کم تهاجمی را انجام داد و از ضایعات آندومتر یا بافت هایی که توسط بیماری آسیب دیده اند بیوپسی انجام دهد.

علت آندومتریوز ناشناخته است، اما ما می دانیم که ژنتیک می تواند نقش مهمی داشته باشد. به عنوان مثال، اگر مادر، خواهر یا عمه زنی مبتلا به اندومتریوز باشد، فرد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن است. برخی از مطالعات همچنین ادعا می کنند که عوامل محیطی مانند آلاینده های موجود در جو نیز بر ایجاد آندومتریوز تأثیر می گذارد. با این حال، هنوز نتایج قطعی مشخص نیست .

درمان جراحی

درمان آندومتریوز امروزه بسیار پیشرفت کرده است و می توان با روش های مختلف آن را درمان کرد. درمان براساس شرایط خاص هر فرد انجام می شود و مشکل بالینی ایجاد شده (تاثیر بیماری و اثر درمان بر کیفیت زندگی بیمار ) باید در نظر گرفته شود. Who جراحی به دلیل آندومتریوز را جراحی باروری می داند. در نظر گرفتن کم تهاجمی ترین و کم هزینه ترین درمان توصیه می شود. درمان بیماران علامت دار شامل استفاده از ضد درد – هورمون ها – جراحی – تکنیک های کمک باروری است. پیشرفت ضایعه پس از درمان قابل پیشگویی نیست. آندومتریوز یک بیماری مزمن با میزان عود بالا پس از درمان طبی یا هورمونی است. حضور بیمار در تمامی مراحل تصمیم گیری ضروری است. در صورت عدم پیشرفت درمان انجام لاپاراسکوپی و لاپاراتومی در یک مرکز پیشرفته الزامی است. پایدار ماندن درد علی رغم درمان در برخی موارد اجتناب ناپذیر است. در این موارد باید انجام مشاوره و ارجاع به کلینیک درد مد نظر قرار گیرد.

باید تشخیص و از بین بردن آندومتریوز همزمان حین جراحی انجام گیرد. با توجه به لزوم حفظ عملکرد تولید مثل هدف از جراحی برداشتن ضایعات قابل رویت چسبندگی ها و برقراری آناتومی طبیعی ژنیتال است .

از لاپاراسکوپی می توان در بیشتر زنان استفاده کرد – لاپاراسکوپی باعث کاهش هزینه ها – موربیدیته و احتمال عود چسبندگی ها پس از عمل می شود .

بهبودی پس از جراحی اندومتریوز چگونه است؟

بیماران معمولاً ظرف شش ماه پس از جراحی، کاهش قابل توجهی از علائم را احساس می کنند. در طی شش تا هشت هفته اول، بیماران ممکن است در اثر این عمل درد داشته باشند. سپس، درد آندومتریوز شروع به کاهش می کند. شدت درد در دوران نقاهت از بیمار به بیمار دیگر متفاوت است.

چه پیشرفت هایی در درمان آندومتریوز حاصل شده است؟

در حال حاضر چند حوزه تحقیقاتی در مورد آندومتریوز وجود دارد. یکی از آنها توسعه نشانگرهای بیولوژیکی برای این بیماری است که به پزشکان امکان می دهد بدون انجام جراحی آن را تشخیص دهند. نشانگرها با کشیدن خون بیماران یا انجام آزمایش بزاق ساخته می شوند. آزمایش ‌ها به آزمایشگاه می ‌روند و مشخص می‌کنند که آیا شانس خوبی برای ابتلا به این بیماری وجود دارد یا خیر. این روش هنوز در مرحله تحقیق است، اما نتایج تا کنون امیدوار کننده است. تحقیقات دیگر شامل توسعه ابزارهای پیشرفته برای جراحی است. این روش شامل جراحی لاپاراسکوپی می باشد.

لاپاراتومی منحصرا در بیمارانی انجام می شود که :

• در مراحل پیشرفته بیماری هستند
• امکان لاپاراسکوپی درآن ها وجود ندارد
• نیازی به حفظ باروری ندارند

پیشگیری

هیچ راهکار منحصر به فرد و موفقی در پیشگیری از آندومتروز دیده نشده است. در زنانی که در سنین پایین در ورزش های هوازی شرکت داشته اند آندومتریوز کمتر دیده می شود اما بررسی جمعیتی در مورد اثر محافظتی ورزش صورت نگرفته است. مشخص نیست که مصرف کنتراسپتیوهیا خوراکی سبب محافظات در برابر آندومتریوز شود

فیبروم های رحمی شایع ترین توده های رشد یافته لگنی می باشد که در ۷۰ درصد از خانم ها تا سنین ۴۵ سالگی رخ می دهد. با این حال، بسیاری از فیبروئیدها کوچک و بدون علامت هستند. حدود ۲۵ درصد از خانم های سفید پوست و ۵۰ درصد از خانم های سیاه پوست دچار فیبروئیدهای علامت دار می شوند. فیبروم در بین خانم هایی که شاخص توده بدنی بالایی دارند شایع تر است. عوامل بالقوه شامل زایمان و کشیدن سیگار است. در این نوشتار قصد داریم به مشکلات و بیماری های زنانه بپردازیم که جزء لاینفک زندگی هر زنی است و نگرانی هایی برایشان به وجود می آورد و حتی ممکن است در برخی از موارد زندگی شان را فلج کند و به یاس و ناامیدی بکشاند. وجود فیبروم رحم در دوران بارداری یکی از همان نگرانی ها است که هر زنی اگر از آن با خبر شود به این نگرانی و خیال پردازی های وحشتناک ادامه می دهد، ” چطور می شود و چه باید کرد؟” از رایج ترین سخنان بر سر زبان این افراد است. ناباروری هم یکی از همین مشکلات است خانم ها در مقاطع مختلف زندگی شان، با آن دست و پنجه نرم می کنند.

توده های خوش خیم رحم که از عضله رحم منشا می گیرند فیبروم رحم یا میوم نامیده می شوند. فیبروم های رحم در میان بانوان بسیار شایع هستند تقریبا ۸۰ درصد خانم ها به این بیماری دچار می شوند. همچنین فیبروم های رحم خطرناک نیستند و منجر به سرطان نمی شوند.

در بسیاری از بانوان در طول زندگی فیبروم رحم ایجاد می شود ولی اکثر آنها نمی دانند که فیبروم رحم دارند زیرا در اغلب مواقع بدون علامت می باشد. متخصص زنان ممکن است به طور تصادفی طی یک سونوگرافی یا آزمایش از لگن بیمار تشخیص دهد که فرد دارای فیبروم رحم می باشد

یکی از مشکلات خیلی شایع که خانم ها به آن خاطر به بهترین متخصص زنان مراجعه می کنند، وجود فیبروم های رحمی است. فیبروم، توده های غیر سرطانی هستند که در بافت ماهیچه ای رحم رشد می کنند. اندازه این فیبروم ها بسیار متغیر می باشند. فیروم های رحم شایع ترین تومورهای خوش خیم در خانم است اما می توان گفت تقریبا نصف این خانم هایی که به عارضه فیبروم دچار هستند، این فیبروم مشکلی برای آن ها ایجاد نمی کند و به صورت اتفاقی در حین معاینه و یا سونوگرافی تشخیص داده می شود. بنابراین در همه موارد برای فیبروم ها دارو و یا جراحی تجویز نمی شود. تنها باید در مدت زمان های تعیین شده از نظر سایز توسط متخصص زنان پیگیری گردد.

فیبروم رحم توده ای غیر طبیعی می باشد که در رحم رشد می کند  . برخی مواقع این توده ها بسیار بزرگ می شوند و موجب درد در قسمت شکم می شوند و نیز موجب می شود که دوران قاعدگی بسیار دردناک باشد . در موقعی که توده ها بسیار بزرگ نباشند درد و علائم خاصی ندارند . دلیل به وجود آمدن فیبروم رحم نامعلوم می باشد و بیشتر اوقات این توده ها سرطانی نیستند.

فیبروم رحم در زنان بسیار رایج می باشد و اصولا فاقد درد و علائم می باشد . اگر می خواهید روش درمان این بیماری را بدانید می توانید از صحبت های دکتر نصرت نقاب که دررابطه با این بیماری مقاله ای را تهیه کرده است بهره ببرید .

علائم فیبروم ها

بسیاری از زنان مبتلا به فیبروم هیچ علائمی ندارند ولی گاهی ممکن است علائم زیر وجود داشته باشد:

• خونریزی قاعدگی شدید
• دوره های قاعدگی بیشتر از ۱ هفته طول بکشد
• احساس فشار یا درد در لگن
• تکرر ادرار
• مشکل در تخلیه شدن مثانه
• یبوست
• کمردرد یا پادرد

محل رشد فیبروم ها

بیشتر فیبروم های رحم در نواحی زیر ایجاد می شوند:

• ساب سروزال (شایع ترین)
• داخل حرفه رحم
• زیر مخاطی (کمتر شایع)

گاهی اوقات، فیبروئیدها در رباط های وسیع (داخل رگ)، لوله های فالوپ یا دهانه رحم ایجاد می شوند. اغلب فیبروئیدها متعدد هستند و هر کدام بر روی یک سلول ماهیچه ای صاف تکامل می یابند و منشاء آنها مونوکلونال است. از آنجا که آنها به استروژن پاسخ می دهند، فیبروم ها در طول دوران باروری بزرگ می شوند و بعد از یائسگی اندازه آنها کاهش می یابد.

انواع فیبروم رحم

فیبروم ها می توانند داخل یا روی رحم قرار گیرند

• فیبروم درونی : این نوع فیبروم رایج ترین شکل فیبروم رحم می باشد و در دیواره ماهیچه ای رحم ایجاد می شود . فیبروم درونی می تواند بزرگ شود و موجب کشیدگی و بزرگ شدن رحم شود .
• فیبروم ساب سروز : این نوع از فیبروم رحم همچنین در بیرون از آن شکل می گیرد و رشد کردن فیبروم موجب می شود یک سمت رحم بزرگ تر به نظر آید .
• فیبروم ساقه دار : زمانی که فیبروم ساب سروز قاعده ای باریک و دراز پیدا می کند به فیبروم ساقه دار تبدیل می شود .
• فیبروم ساب موکوزال : این نوع فیبروم همچنین در سطح میانی ماهیچه بیرون از رحم رشد می کند . این دسته از فیبروم ها خیلی کم پیش می آید که ایجاد شوند . اما در صورت ایجاد آن موجب دردهای عادت ماهانه و خونریزی بسیاری می شود و نیز مشکلاتی همچنین در بارداری فرد ایجاد می شوند .

فیبروم رحم چه افرادی را تهدید می کند

• زنان باردار
• افرادی که در رده سنی بیشتر از ۳۰ سال هستند
• کسانی که نژاد آمریکایی – آفریقایی دارند
• کسانی که اضافه وزن دارند

فیبروم رحم دارای چه علائمی می باشد

نشانه ای که فیبروم رحم در بدن به وجود می آورد تا اندازه زیادی به سایز و نحوه قرار گرفتن آن در بدن وابسته است . اگرچه فیبروم بسیار کوچک باشد یا فرد در دوران یائسگی به سر ببرد احتمالا وجود فیبروم رحم با هیچ نوع علائمی همراه نمی باشد .

علائم کلی فیبروم رحم

• خونریزی بسیار زیاد با وجود لخته های خون در فصل ها و یا زمان عادت ماهانه
• احساس درد در کمر یا ناراحتی در لگن
• افزایش درد در زمان قاعدگی
• احساس درد در زمان برقراری رابطه جنسی
• قاعدگی که به طول انجامد
• فشار در شکم
• ورم و بزرگ شدن شکم

در داخل تخمدان ها کیسه های کوچکی وجود دارد که فولیکول نامیده می شود. آنها تخمک ها را در حین رشد و بلوغ نگه می دارند. دختران معمولاً با حدود ۲ میلیون “تخمک” به دنیا می آیند که به این فولیکول ها تبدیل می شوند که تا پایان یائسگی ادامه می یابد.

اگر نارسایی اولیه تخمدان دارید، فولیکول‌ ها یا تمام می ‌شوند (پزشک شما ممکن است این کاهش را نامیده باشد) یا به درستی کار نمی ‌کند (که به آن اختلال عملکرد نیز می‌گویند). هنوز پزشکان مطمئن نیستند که چرا این اتفاق می افتد.

اگر مادر یا خواهر شما به این عارضه مبتلا باشند احتمال اینکه شما نیز دچار این وضعیت شوید بسیار است. موارد دیگری که ممکن است احتمال ابتلا به آن را افزایش دهد، عبارتند از:

• اختلالات خود ایمنی
• شیمی درمانی و پرتودرمانی
• اختلالات ژنتیکی و کروموزومی، از جمله سندرم X شکننده و سندرم ترنر
• عفونت های ویروسی

خانم هایی که مبتلا به تخمدان پلی کیستیک هستند داخل یک کیسه یا همان کیست، تخمکشان بزرگ می شود ولی آزاد نمی شود و در داخل تخمدان باقی می ماند و به این ترتیب در ماه های بعد هم تکرار می شود و به تدریج تخمدانی با سایز بزرگ تشکیل می شود زیرا پر از کیست های ریز ریز شده است یا ممکن است سایز تخمدان بزرگ هم نشود بلکه یک جدار بسیار ضخیمی از این کیست ها که به آن تخمدان صدفی می گوییم دور آن را گرفته است ولی در هر صورت تخمکی آزاد نمی شود. این افراد خانم های جوانی هستند که تخمک در تخمدان دارند ولی نابارور هستند و تخمک آزاد نمی شود. بنابراین می توان گفت تنبلی تخمدان یکی از علل ناباروری در زنان می باشد.

علائم تنبلی تخمدان

ممکن است ندانید که تخمدان های شما به طور طبیعی کار نمی کنند. برخی از زنان مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان هنوز پریود می شوند و حتی ممکن است باردار نیز شوند. اما بسیاری از کسانی که این بیماری را دارند برای باردار شدن مشکل دارند. معمولاً این چیزی است که باعث مراجعه به متخصص زنان می شود. شایع ترین علائم نارسایی زودرس تخمدان، پریود نشدن است. پریودها ممکن است برای چندین سال شروع شوند و دوباره متوقف شوند. علائم دیگر می تواند مانند علائم یائسگی به نظر برسد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گرگرفتگی
• عرق شبانه
• اضطراب، افسردگی یا نوسانات خلقی
• مشکلات تمرکز یا حافظه
• میل جنسی شما مثل قبل نیست
• اختلالات خواب
• خشکی واژن، که می تواند رابطه جنسی را ناراحت کننده کند.
• چاقی و افزایش وزن به دلیل عدم تعادل هورمون ها که در این صورت نسبت به رژیم و ورزش مقاوم هستند.
• رشد بیش از حد موهای زائد
• اختلالات تخمک گذاری یعنی سیکل های پریود نامنظم ( سیکل های زیر ۲۱ روز و بالای ۳۵ روز سیکل هایی هستند که در آنها تخمک گذاری صورت نمی گیرد)

تشخیص تنبلی تخمدان

اگر قاعدگی شما متوقف شده یا به ندرت رخ می دهد، پزشک آزمایش خون را برای بررسی سطح هورمون شما و رد بارداری، بیماری تیروئید و سایر بیماری ها انجام می دهد.

آزمایش‌ های خونی که انجام می‌ دهید، موارد زیر در خون اندازه گیری می شود:

• FSH  (هورمون محرک فولیکول). غده هیپوفیز شما این هورمون را می سازد که به تخمدان ها می گوید هر ماه یک تخمک آزاد کنند.
• استرادیول یک نوع استروژن است که توسط تخمدان ها ساخته می شود.
• نتایج این آزمایش‌ ها به پزشک کمک می‌کند تا بفهمد چه اتفاقی ممکن است برای تخمدان ‌ها بیفتد.

اگر زیر ۴۰ سال سن دارید و یکی از موارد زیر را دارید، ممکن است پزشک نارسایی اولیه تخمدان را تشخیص دهد:

• سطوح بالای FSH (در محدوده یائسگی) در دو آزمایش مختلف که حداقل به فاصله ۱ ماه از هم انجام شده است.
• سطح پایین استرادیول، به این معنی که تخمدان های شما استروژن کافی تولید نمی کنند.
• بدون پریود یا پریودهای نامنظم (کمتر از هر ۳۵ روز) به مدت ۳ ماه متوالی

همچنین ممکن است پزشک انجام سونوگرافی ترانس واژینال را توصیه کند. این تست تصویربرداری تخمدان های شما را نشان می دهد. زنان مبتلا به نارسایی اولیه تخمدان معمولا دارای تخمدان های کوچکتر با فولیکول های کمی هستند.

اگر این وضعیت را دارید، ممکن است آزمایش‌ های بیشتری برای بررسی علت انجام دهید.

تاثیر تنبلی تخمدان بر سلامتی

سطوح پایین استروژن می تواند بر توانایی یک زن برای باردار شدن تأثیر بگذارد. استروژن برای داشتن قلب و استخوان های سالم از جمله موارد دیگر ضروری است. اگر تخمدان‌ ها شما به اندازه کافی از این هورمون تولید نکنند، ممکن است به سایر بیماری ‌های سلامتی مانند:

• اضطراب و افسردگی
• بیماری چشم، از جمله خشکی چشم
• کلسترول بالا و بیماری قلبی
• کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار)
• پوکی استخوان

دچار شوید. با پزشک خود در مورد راه هایی برای کاهش خطرات خود صحبت کنید. یک سبک زندگی سالم و دارو ممکن است به پیشگیری از برخی از این شرایط کمک کند.

درمان تنبلی تخمدان

درمان تنبلی تخمدان در سه مرحله انجام می گیرد:

اگرچه برای این عارضه هیچ درمان قطعی وجود ندارد، اما درمان هایی وجود دارد که می تواند علائم و عوارض احتمالی مربوط به سطوح پایین استروژن را کاهش دهد.

درمان جایگزینی هورمونی (HRT) رایج ترین است. این درمان معمولاً ترکیبی از استروژن و پروژسترون است، اگرچه پزشک ممکن است اشکال دیگری از درمان را تجویز کند. می توانید آن را از به صورت خوراکی مصرف کنید، آن را روی پوست خود قرار دهید یا در واژن خود قرار دهید. شما و پزشکتان باید در مورد عوارض جانبی و خطرات احتمالی اگر این نوع درمان را مد نظر دارید صحبت کنید.

پزشکان معمولاً مکمل ‌های کلسیم و ویتامین D را برای جلوگیری از پوکی استخوان تجویز می‌کنند که ممکن است زمانی رخ دهد که سطح استروژن کاهش یابد. اگر ورزش نمی کنید، باید تناسب اندام را به یک عادت تبدیل کنید، زیرا ورزش های تحمل وزن می تواند به قوی نگه داشتن استخوان ها و سلامت قلب شما کمک کند. اگر قصد دارید باردار شوید اما متوجه شدید که نارسایی اولیه تخمدان دارید، ابتدا بابد با یک متخصص صحبت کنید تا بدانید چه اقداماتی قبل از بارداری نیاز است.

• رژیم غذایی: رژیم غذایی باید شامل میوه جات و سبزیجات به تعداد ۵ بار در روز باشد، نوشیدن آب فراوان، چربی اشباع شده اصلا نباید مصرف شود و چربی های مایع مجاز است که به میزان کم مصرف شود. مصرف کربوهیدرات ها را کنترل کنند و مصرف شیرینی و قند و کربوهیدرات های مرکب مانند برنج و نان به حداقل برسانند.
• ورزش: ورزش باید هوازی و ۴ مرتبه در روز انجام شود. میزان ورزش در هر بار ۲۰ تا ۳۰ دقیقه باشد مانند پیاده روی، رویدن، شنا و ایروبیک.
• درمان دارویی: درمان دارویی مهمترین درمان تنبلی تخمدان است که توسط متخصص زنان تجویز می شود. در راس درمان های دارویی مصرف قرص های LD یا قرص های جلوگیری از بارداری می باشد. مصرف قرص های LD جلوی تخمک گذاری را می گیرد و به طبع آن کیست هم تولید نمی شود و تخمدان در حالت سلامت باقی می ماند. در مرتبه دوم قرص های متفورمین قرار دارند که برای کنترل دیابت استفاده می شوند زیرا همانطور که بیان کردیم تنبلی تخمدان از نظر ژن با دیابت مرتبط است و ممکن است یکی از اقوام آنها مبتلا به دیابت بوده باشد. تجویز قرص ها حتما باید تحت نظر متخصص زنان مجرب و حاذق باشد چون موارد منع مصرف را هم شامل می شوند. فرد نباید سابقه لخته خون، سردرد میگرنی، بیماری کبدی، دیابت، فشار خون، زمینه ژنتیکی سکته مغزی در بستگان درجه یک و…داشته باشد. همچنین در صورتی که در اثر مصرف قرص ها چاق می شوید شاید نیاز باشد با تشخیص متخصص زنان، مصرف قرص را قطع نمایید.

آندومتریوز، که گاهی اوقات «اندو» نامیده می شود، یک مشکل شایع سلامتی در زنان است. نام آن از کلمه آندومتر گرفته شده است، بافتی که به طور معمول رحم یا رحم را می پوشاند. آندومتریوز زمانی اتفاق می‌افتد که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از رحم شما و در سایر نواحی بدن شما که به آن تعلق ندارد رشد کند.

اندومتریوز در چه مناطقی رشد می کند؟

اغلب، اندومتریوز در موارد زیر مشاهده می شود:

• تخمدان ها
• لوله های فالوپ
• بافت هایی که رحم را در جای خود نگه می دارند.
• سطح بیرونی رحم

سایر نقاط نیز ممکن است رشد کند که این مناطق شامل واژن، دهانه رحم، فرج، روده، مثانه یا راست روده است. به ندرت، اندومتریوز در سایر قسمت های بدن مانند ریه ها، مغز و پوست ظاهر می شود.

علائم اندومتریوز چیست؟

علائم اندومتریوز می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد این شایع ترین علامت است. زنان مبتلا به اندومتریوز ممکن است انواع مختلفی از درد را داشته باشند. این شامل:
• دردهای قاعدگی بسیار دردناک. درد ممکن است با گذشت زمان بدتر شود.
• درد مزمن (طولانی مدت) در ناحیه کمر و لگن
• درد حین یا بعد از رابطه جنسی این معمولاً به عنوان یک درد “عمیق” توصیف می شود و با دردی که در ورودی واژن هنگام شروع دخول احساس می شود متفاوت است.
• درد روده
• حرکات دردناک روده یا درد هنگام ادرار کردن در دوره های قاعدگی. در موارد نادر، ممکن است خون در مدفوع یا ادرار خود نیز پیدا کنید.
• خونریزی یا لکه بینی بین دوره های قاعدگی. این می تواند ناشی از چیزی غیر از اندومتریوز باشد. اگر اغلب اتفاق می افتد، باید به پزشک مراجعه کنید.
• ناباروری یا عدم امکان باردار شدن. مشکلات معده (هضم). اینها شامل اسهال، یبوست، نفخ یا حالت تهوع، به ویژه در دوره های قاعدگی است.

اندومتریوز چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟

رشد اندومتریوز خوش خیم (غیر سرطانی) است. اما گاهی می توانند مشکلاتی ایجاد کنند. آندومتریوز زمانی اتفاق می‌افتد که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم یا رحم شما در خارج از رحم یا جایی که به آن تعلق ندارد رشد کند. رشد آندومتریوز ممکن است به همان روشی که پوشش داخلی رحم هر ماه – در طول دوره قاعدگی – متورم شود و خونریزی کند. این می تواند باعث تورم و درد شود زیرا بافت در ناحیه ای رشد می کند و خونریزی می کند که نمی تواند به راحتی از بدن خارج شود. رشد آنها ممکن است به گسترش خود ادامه دهند و مشکلاتی را ایجاد کنند، مانند:

• انسداد: لوله های فالوپ زمانی که ضایعات تخمدان شما را می پوشانند یا رشد می کنند. خون گیر افتاده در تخمدان ها می تواند کیست ایجاد کند.
• التهاب (تورم): ایجاد بافت اسکار و چسبندگی (نوعی بافتی که می تواند اندام های را به هم بچسباند). این بافت اسکار ممکن است باعث درد لگن شود و باردار شدن را سخت کند.
• مشکلات در روده و مثانه

چه کسانی به اندومتریوز مبتلا می شوند؟

آندومتریوز می تواند در هر خانمی که دوره قاعدگی دارد اتفاق بیفتد، اما در زنان ۳۰ تا ۴۰ ساله شایع تر است.

در صورت داشتن موارد زیر ممکن است احتمال ابتلا به اندومتریوز افزایش یابد:

• خانم هایی که وقت بچه دار نشدند.
• دوره های قاعدگی که بیش از هفت روز طول می کشد.
• سیکل های قاعدگی کوتاه (۲۷ روز یا کمتر)
• یکی از اعضای خانواده (مادر، خاله، خواهر) مبتلا به اندومتریوز
• یک مشکل سلامتی که جریان طبیعی خون قاعدگی را از بدن شما در طول قاعدگی مسدود می کند.

ارتباط کیست آندومتریوز با نازایی

کیست های آندومتریوز ممکن است باعث نازایی شوند ولی این بدین معنا نیست که هر فردی که کیست آندومتریوز دارد نمی تواند باردار شود ولی احتمال ناباروری در این افراد به دلیل وجود چسبندگی و کیست ها بیشتر است.
کیست آندومتریوز ممکن است اندازه های متفاوتی داشته باشند. اندازه آنها می تواند ۲ تا ۳ سانتی متر باشد و حتی بزرگتر تا ۱۰ سانتی متر. درون کیست آندومتریوز مایع شکلاتی رنگی جمع شده است که حالت کیستیک ایجاد می کند. به دلیل اینکه این کیست ها کمی چسبندگی هم به اطراف دارند معمولا دچار پیچ خوردگی نمی شوند یا کمتر پیچ می خورند ولی با همین وضعیت می توانند باعث اختلال در عملکرد لوله های رحمی یا انسداد آنها شوند همچنین می توانند باعث اختلال در تخمدان ها و سقط با احتمال بسیار پایین نیز شوند.

چه عاملی باعث آندومتریوز می شود؟

هیچ کس به طور قطع نمی داند که چه چیزی باعث این بیماری می شود. محققان در حال بررسی علل احتمالی هستند:

• مشکلات مربوط به جریان قاعدگی محتمل ترین علت آندومتریوز است. بخشی از بافتی که در طول دوره ریخته می شود، از طریق لوله فالوپ به نواحی دیگر بدن مانند لگن جریان می یابد.
• عوامل ژنتیکی از آنجایی که آندومتریوز در خانواده ها دیده می شود، ممکن است در ژن ها به ارث برسد.
• مشکلات سیستم ایمنی. یک سیستم ایمنی معیوب ممکن است نتواند بافت آندومتر را که خارج از رحم رشد می کند پیدا کند و از بین ببرد. اختلالات سیستم ایمنی و برخی سرطان ها در زنان مبتلا به اندومتریوز شایع تر است.
• هورمون ها به نظر می رسد هورمون استروژن باعث ایجاد آندومتریوز می شود. تحقیقات به دنبال این هستند که آیا اندومتریوز مشکلی در سیستم هورمونی بدن است یا خیر.
• عمل جراحی. در طی یک عمل جراحی در ناحیه شکم، مانند سزارین (سزارین) یا هیسترکتومی، بافت آندومتر ممکن است به اشتباه برداشته و جابجا شود. به عنوان مثال، بافت آندومتر در اسکارهای شکمی یافت شده است.

۱- آندومتریوز به دلیل پس زدن خون قاعدگی در لگن رخ می دهد و یکی از عواملی که فرد را مستعد می کند، خونریزی هایی است که بسیار حجیم و طولانی هستند و به طبع آن احتمال آندومتریوز نیز افزایش می یابد.
۲- گاهی اوقات به خصوص در خانم هایی که در سال های اولیه قاعدگی هستند، انسدادهایی در مسیر مجرای تناسلی وجود دارد که باعث می شود خون در واژن، رحم و لوله ها جمع شده و پس از آن توسط لوله ها پس زده شود و در لگن ریخته شود که موجب تشکیل کیست آندومتریوز در آن ناحیه می شود. رحم و واژن جمع می شود.
۳- یکی از شایع ترین علل آندومتریوز وجود اشکالات در پرده بکارت می باشد یعنی در پرده بکارت منافذ خروجی وجود ندارد که مادرزادی می باشد که مهمترین علامت آن این است که فرد هر ماه دردهای شدید قائدگی را دارد ولی هیچ خونی از آن خارج نمی شود. علائم این مشکل هم دردهای عادت ماهانه و عدم خروج خون می باشد. درمان این مشکل بسیار راحت است و با یک جراحی کوچک می توان منافذ خروج خون را بر روی پرده بکارت ایجاد نمود.

نتیجه گیری

کیست آندومتریوز یکی از بیماری های زنان می باشد که نیاز است برای درمان آن به بهترین متخصص زنان مراجعه نمایید. همچنین گاهی کیست آندومتریوز یکی از علل ناباروری در زنان می باشد.