اندومتریوز چیست؟
آندومتریوز، که گاهی اوقات «اندو» نامیده می شود، یک مشکل شایع سلامتی در زنان است. نام آن از کلمه آندومتر گرفته شده است، بافتی که به طور معمول رحم یا رحم را می پوشاند. آندومتریوز زمانی اتفاق میافتد که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از رحم شما و در سایر نواحی بدن شما که به آن تعلق ندارد رشد کند.
اندومتریوز در چه مناطقی رشد می کند؟
اغلب، اندومتریوز در موارد زیر مشاهده می شود:
- تخمدان ها
- لوله های فالوپ
- بافت هایی که رحم را در جای خود نگه می دارند.
- سطح بیرونی رحم
سایر نقاط نیز ممکن است رشد کند که این مناطق شامل واژن، دهانه رحم، فرج، روده، مثانه یا راست روده است. به ندرت، اندومتریوز در سایر قسمت های بدن مانند ریه ها، مغز و پوست ظاهر می شود.
علائم اندومتریوز چیست؟
علائم اندومتریوز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد این شایع ترین علامت است. زنان مبتلا به اندومتریوز ممکن است انواع مختلفی از درد را داشته باشند. این شامل:
- دردهای قاعدگی بسیار دردناک. درد ممکن است با گذشت زمان بدتر شود.
- درد مزمن (طولانی مدت) در ناحیه کمر و لگن
- درد حین یا بعد از رابطه جنسی این معمولاً به عنوان یک درد “عمیق” توصیف می شود و با دردی که در ورودی واژن هنگام شروع دخول احساس می شود متفاوت است.
- درد روده
- حرکات دردناک روده یا درد هنگام ادرار کردن در دوره های قاعدگی. در موارد نادر، ممکن است خون در مدفوع یا ادرار خود نیز پیدا کنید.
- خونریزی یا لکه بینی بین دوره های قاعدگی. این می تواند ناشی از چیزی غیر از اندومتریوز باشد. اگر اغلب اتفاق می افتد، باید به پزشک مراجعه کنید.
- ناباروری یا عدم امکان باردار شدن. مشکلات معده (هضم). اینها شامل اسهال، یبوست، نفخ یا حالت تهوع، به ویژه در دوره های قاعدگی است.
اندومتریوز چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
رشد اندومتریوز خوش خیم (غیر سرطانی) است. اما گاهی می توانند مشکلاتی ایجاد کنند. آندومتریوز زمانی اتفاق میافتد که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم یا رحم شما در خارج از رحم یا جایی که به آن تعلق ندارد رشد کند. رشد آندومتریوز ممکن است به همان روشی که پوشش داخلی رحم هر ماه – در طول دوره قاعدگی – متورم شود و خونریزی کند. این می تواند باعث تورم و درد شود زیرا بافت در ناحیه ای رشد می کند و خونریزی می کند که نمی تواند به راحتی از بدن خارج شود. رشد آنها ممکن است به گسترش خود ادامه دهند و مشکلاتی را ایجاد کنند، مانند:
- انسداد: لوله های فالوپ زمانی که ضایعات تخمدان شما را می پوشانند یا رشد می کنند. خون گیر افتاده در تخمدان ها می تواند کیست ایجاد کند.
- التهاب (تورم): ایجاد بافت اسکار و چسبندگی (نوعی بافتی که می تواند اندام های را به هم بچسباند). این بافت اسکار ممکن است باعث درد لگن شود و باردار شدن را سخت کند.
- مشکلات در روده و مثانه
چه کسانی به اندومتریوز مبتلا می شوند؟
آندومتریوز می تواند در هر خانمی که دوره قاعدگی دارد اتفاق بیفتد، اما در زنان ۳۰ تا ۴۰ ساله شایع تر است.
در صورت داشتن موارد زیر ممکن است احتمال ابتلا به اندومتریوز افزایش یابد:
- خانم هایی که وقت بچه دار نشدند.
- دوره های قاعدگی که بیش از هفت روز طول می کشد.
- سیکل های قاعدگی کوتاه (۲۷ روز یا کمتر)
- یکی از اعضای خانواده (مادر، خاله، خواهر) مبتلا به اندومتریوز
- یک مشکل سلامتی که جریان طبیعی خون قاعدگی را از بدن شما در طول قاعدگی مسدود می کند.
ارتباط کیست آندومتریوز با نازایی
کیست های آندومتریوز ممکن است باعث نازایی شوند ولی این بدین معنا نیست که هر فردی که کیست آندومتریوز دارد نمی تواند باردار شود ولی احتمال ناباروری در این افراد به دلیل وجود چسبندگی و کیست ها بیشتر است.
کیست آندومتریوز ممکن است اندازه های متفاوتی داشته باشند. اندازه آنها می تواند ۲ تا ۳ سانتی متر باشد و حتی بزرگتر تا ۱۰ سانتی متر. درون کیست آندومتریوز مایع شکلاتی رنگی جمع شده است که حالت کیستیک ایجاد می کند. به دلیل اینکه این کیست ها کمی چسبندگی هم به اطراف دارند معمولا دچار پیچ خوردگی نمی شوند یا کمتر پیچ می خورند ولی با همین وضعیت می توانند باعث اختلال در عملکرد لوله های رحمی یا انسداد آنها شوند همچنین می توانند باعث اختلال در تخمدان ها و سقط با احتمال بسیار پایین نیز شوند.
چه عاملی باعث آندومتریوز می شود؟
هیچ کس به طور قطع نمی داند که چه چیزی باعث این بیماری می شود. محققان در حال بررسی علل احتمالی هستند:
- مشکلات مربوط به جریان قاعدگی محتمل ترین علت آندومتریوز است. بخشی از بافتی که در طول دوره ریخته می شود، از طریق لوله فالوپ به نواحی دیگر بدن مانند لگن جریان می یابد.
- عوامل ژنتیکی از آنجایی که آندومتریوز در خانواده ها دیده می شود، ممکن است در ژن ها به ارث برسد.
- مشکلات سیستم ایمنی. یک سیستم ایمنی معیوب ممکن است نتواند بافت آندومتر را که خارج از رحم رشد می کند پیدا کند و از بین ببرد. اختلالات سیستم ایمنی و برخی سرطان ها در زنان مبتلا به اندومتریوز شایع تر است.
- هورمون ها به نظر می رسد هورمون استروژن باعث ایجاد آندومتریوز می شود. تحقیقات به دنبال این هستند که آیا اندومتریوز مشکلی در سیستم هورمونی بدن است یا خیر.
- عمل جراحی. در طی یک عمل جراحی در ناحیه شکم، مانند سزارین (سزارین) یا هیسترکتومی، بافت آندومتر ممکن است به اشتباه برداشته و جابجا شود. به عنوان مثال، بافت آندومتر در اسکارهای شکمی یافت شده است.
۱- آندومتریوز به دلیل پس زدن خون قاعدگی در لگن رخ می دهد و یکی از عواملی که فرد را مستعد می کند، خونریزی هایی است که بسیار حجیم و طولانی هستند و به طبع آن احتمال آندومتریوز نیز افزایش می یابد.
۲- گاهی اوقات به خصوص در خانم هایی که در سال های اولیه قاعدگی هستند، انسدادهایی در مسیر مجرای تناسلی وجود دارد که باعث می شود خون در واژن، رحم و لوله ها جمع شده و پس از آن توسط لوله ها پس زده شود و در لگن ریخته شود که موجب تشکیل کیست آندومتریوز در آن ناحیه می شود. رحم و واژن جمع می شود.
۳- یکی از شایع ترین علل آندومتریوز وجود اشکالات در پرده بکارت می باشد یعنی در پرده بکارت منافذ خروجی وجود ندارد که مادرزادی می باشد که مهمترین علامت آن این است که فرد هر ماه دردهای شدید قائدگی را دارد ولی هیچ خونی از آن خارج نمی شود. علائم این مشکل هم دردهای عادت ماهانه و عدم خروج خون می باشد. درمان این مشکل بسیار راحت است و با یک جراحی کوچک می توان منافذ خروج خون را بر روی پرده بکارت ایجاد نمود.
نتیجه گیری
کیست آندومتریوز یکی از بیماری های زنان می باشد که نیاز است برای درمان آن به بهترین متخصص زنان مراجعه نمایید. همچنین گاهی کیست آندومتریوز یکی از علل ناباروری در زنان می باشد.